Wie net iets verder kijkt dan de koers, ontdekt dat de uitvoerprijs van een crypto-order uit meerdere kosten lagen bestaat. Niet één getal, maar een optelsom van netwerk druk, orderboek dynamiek en (bij derivaten) financieringskosten. Het is van belang om de belangrijkste begrippen met praktische aanknopingspunten te snappen. Via platforms als Coinmerce kun je gemakkelijk handelen met een duidelijk overzicht, maar lees eerst verder om de achterliggende mechanismen te snappen.
Network fees
Op blockchains betaal je voor het gebruik van reken- en opslagcapaciteit. Dat heet ‘gas’: verbruik (gas used) maal de gasprijs per eenheid. De vergoeding wordt ook in rekening gebracht als een transactie mislukt, omdat de rekenstappen al zijn uitgevoerd. Bij Bitcoin bepaalt de mempool-congestie welke transacties voorrang krijgen. Een hogere fee rate werkt als een bieding op schaarse block ruimte en bij drukte lopen fees op en kan de bevestigingstijd zelfs variëren.
Spread
De bid-ask spread is het gat tussen de hoogste kooporder en de laagste verkooporder in het orderboek. In alle markten, ook buiten crypto, is dit een fundamenteel kostenelement: hoe krapper de spread, hoe efficiënter je doorgaans kunt verhandelen. Let op dat spreads per handelspaar en per platform verschillen. Ze zijn gevoelig voor liquiditeit, tijdstip en nieuws. In dunne orderboeken loop je sneller “in” het boek en betaal je indirect meer.
Slippage
Slippage is het verschil tussen de prijs die je verwacht en de prijs waarop je order daadwerkelijk afrekent. Marktorders hebben hier vaker mee te maken, zeker bij grote tickets of lage liquiditeit. Dat geldt per exchange en per paar. Dezelfde order kan ergens anders anders uitpakken. Data-analyses hebben al laten zien hoe slippage toeneemt bij plotselinge verkoopdruk en afnemende diepte.
Funding
Koop je of verkoop je perpetual futures, dan komen funding rates in beeld: periodieke betalingen tussen long en short om de futureprijs rond de spotprijs te houden. Dat mechanisme is specifiek voor perpetuals en verschilt van klassieke futures met expiratiedatum.
Waarom uitvoer niet de “notering” is
Kies je instrument (spot of derivaat) en ordertype (limiet of markt) bewust. In de praktijk verschilt dit ook per netwerk en asset. Proof-of-Stake-ketens hanteren andere kosten mechanieken dan bijvoorbeeld Bitcoin. En op netwerken met hoge throughput worden fees vaak voorspelbaarder. Vergelijk je bijvoorbeeld prijs- en kosten ketens tussen Bitcoin en Hedera coin, dan zie je hoe verschillen in consensus, finaliteit en transactie doorvoer kunnen leiden tot een andere balans tussen fee-niveau, wachttijd en uitvoer risico. Het doel is niet om “goedkoopste” te kiezen, maar om te snappen welke kostenpost je wanneer beïnvloedt en hoe dat zich vertaalt in jouw uiteindelijke afrekenprijs.
